Deyirlər ki, hər bir yaxşı idmançı həm də yaxşı məşqçi olmur. Biz bunu futbolda Dyeqo Maradanonanın ifasında görmüşük.
Elə güləşdə də yaxın keçmişdə bunu görmüşdük. Hazırda Azərbaycan Güləş Federasiyasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü olan Namiq Abdullayev sərbəst güləş millimizi 2020-2023-cü illərdə çalışdırdı. Ancaq olimpiya və üçqat Avropa çempionumuzun vaxtında yığma üzü aşağı doğru eniş yaşadı.
Güləş Federasiyasının rəhbərliyi üçqat olimpiya mükafatçısı, dünya və üçqat Avropa çempionu Xetaq Qozyumovu martda sərbəst güləş millimizə təyin etdi ki, bu qara zolaqdan komandanı çıxarsın. Ancaq 40 yaşlı osetin məşqçi də ilk ciddi imtahanından yaxşı qiymət ala bilmədi. Konkret 2 qiyməti aldı.
Söhbət Serbiyanın paytaxtı Belqradda keçirilən dünya çempionatında göstərilən nəticələrdən gedir. Təbii ki, bu dünya çempionatında önəmli məsələ qızıl medal qazanmaq deyildi. Əsas məqam ilk "5-liy"ə düşmək idi. Çünki belədə gələn il Fransanın paytaxtı Parisdə keçiriləcək Yay Olimpiya Oyunlarına lisenziya qazanacaqdıq.
Bütün çəkilərdə – 10 çəkidə təmsil olunurduq bu yarışda. Bu 10 idmançının tən yarısı – 5-i legioner, Azərbaycan güləş məktəbinə aid olmayan atletlər idi. Məhəmməd-Bəşir Xanıyev (70 kq), Əbubəkr Abakarov (86 kq), Osman Nurməhəmmədov (92 kq), Məhəmmədxan Məhəmmədov (97 kq) Rusiya/Dağıstan avarı, Georgi Meşvildişvili (125 kq) isə gürcü idi. Yeri gəlmişkən, bilməyənlər üçün deyim ki, Qozyumovun 4 köməkçisindən 3-ü əcnəbidir: Zəlimxan Hüseynov, Şərif Şərifov və Teymuraz Kokoyev...
Əslində digər ölkələrdə də legionerlər var. Güləşdə xüsusən Dağıstan məktəbi dünyanın az dörd bir yanına yayılıb. Ancaq 65 kq-da balkar türkü İsmail Musukayev Macarıstana və 97 kq-da Əhməd Tajuddinov Bəhreynə həm olimpiya lisenziyası, həm də dünya çempionluğu qazandırırsa, burada legionerlərin səviyyəsi sorğulanmalıdır. Bu qədər legioneri olan milli isə cəmi 2 gümüş medalla kifayətləndi. Osman Nurməhəmmədov qeyri-olimpiya, Məhəmmədxan Məhəmmədov olimpiya çəkisində finalda uduzub, gümüş medala üzülməli oldu. Osman Rzabəy Aitmuxana uduzmaqla Qazaxıstanın sərbəst güləşdə ilk dünya çempionu olmasına şərait yaratdı. 20 yaşlı avar Tajuddinov isə öz millətindən olan Məhəmmədxana qalib gəlməklə gənc yaşda ilk dünya çempionluğunu qazandı.
Sual doğur: bizdə niyə bu alınmadı? Axı Xetaq Qozyumov yarışdan öncə media önündə minimum 6 lisenziyanın ola biləcəyindən dəm vurmuşdu. Görünür, heç bir önəmi daşımayan, Olimpiadaya lisenziya verməyən apreldə Xorvatiyanın paytaxtı Zaqrebdə keçirilmiş Avropa çempionatında millimizin 1-ci olması (onda Rusiya güləşçiləri yarışa buraxılmamışdı – red.) Qozyumovun başını gicəlləndirmişdi. Yeri gəlmişkən, onda da Osman Nurməhəmmədovla Məhəmmədxan Məhəmmədov final səddini keçə bilməyib, gümüş medalla kifayətlənmişdi...
İndi isə ümid qalır gələn ilin aprelində Bakıda keçiriləcək Avropa Olimpiya Təsnifat turnirinə və mayda İstanbulda təşkil olunacaq Dünya Olimpiya Təsnifat turnirinə.
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, bu yarışa görə Xetaq Qozyumovun millisinə 2 düşür. Osetinlərdə "oğlu" sözünə "fırt" deyirlər. Qozyumov, çıxışına bir fırt!
Səbuhi Musa